วัคซีน… เพราะการป้องกันย่อมดีกว่าเสมอ
เป็นที่ทราบกันดีว่า การทำวัคซีนช่วยลดโอกาสการติดโรคร้ายทั้งในสุนัขและแมว แต่อย่างไรก็ตาม หลายครั้งที่หลายคนยังสับสนกับตารางการรับวัคซีนที่ถูกต้อง วันนี้เรามาเรียนรู้กับ แนวทางปฏิบัติเกี่ยวกับการใช้วัคซีนในสุนัขและแมว ที่แนะนำโดยคณะทำงานจัดทำแนวทางปฏิบัติเกี่ยวกับการใช้วัคซีนในสุนัขและแมว สมาคมสัตวแพทย์ผู้ประกอบการบำบัดโรคสัตว์เล็กโลก (Vaccination Guidelines Group, World Small Animal Veterinary Association, VGG-WSAVA) โดยเป็นคำแนะนำล่าสุดที่จัดทำขึ้น ในปี 2016
วัคซีน ถูกแบ่งออกเป็น 3 ชนิด คือ
- วัคซีนหลัก คือวัคซีนที่เจ้าของต้องพาน้องหมาหรือน้องแมวไปรับวัคซีนตามคำแนะนำของสัตวแพทย์เป็นประจำ เนื่องจากเป็นโรคที่มีความรุนแรงและมีอัตราการเสียชีวิตสูง ร่วมกับมีการแพร่ระบาดได้ง่าย และโรคติดต่อจากสัตว์สู่คน ในสุนัข ได้แก่ ลำไส้อักเสบจากพาร์โวไวรัส ไข้หัดสุนัข และโรคพิษสุนัขบ้า ในแมว ได้แก่ โรคไข้หัดแมว โรคหวัดแมว โรคพิษสุนัขบ้า
- วัคซีนทางเลือก คือวัคซีนที่น้องหมา น้องแมวจะรับหรือไม่รับก็ได้ ขึ้นกับคำแนะนำของสัตวแพทย์ร่วมกับความเสี่ยงต่อการได้รับเชื้อของน้องหมาน้องแมว วัคซีนในกลุ่มนี้มีความรุนแรงของโรคตั้งแต่มากไปจนถึงน้อย แต่ถูกจัดอยู่ในกลุ่มทางเลือกเนื่องจาก ไม่พบการติดเชื้อในประเทศนั้น ๆ เป็นเวลานาน ประสิทธิภาพของวัคซีนในการสร้างภูมิคุ้มกันต่ำหรือได้ผลน้อยในสุนัขและแมวบางกลุ่ม หรือสร้างภูมิคุ้มกันได้เป็นระยะเวลาสั้น ๆ เช่น วัคซีนลูคีเมียในแมว สำหรับบางประเทศอาจเป็นเพียงวัคซีนทางเลือก แต่สำหรับในประเทศไทยได้รับคำแนะนำให้ทำวัคซีนดังกล่าว จากการพบการระบาดต่อเนื่อง และประเทศไทยมีแมวจรจัดจำนวนมาก เป็นต้น วัคซีนทางเลือกในสุนัข เช่น โรคเลปโตสไปโรซิสและโรคหลอดลมอักเสบ
- วัคซีนที่ไม่แนะนำ คือ วัคซีนที่มีผลในการกระตุ้นภูมิคุ้มกันโรคไม่ชัดเจน หรืออาจมีผลข้างเคียงจากการทำวัคซีนได้สูง จึงไม่แนะนำให้ทำวัคซีน อย่างไรก็ตาม สัตวแพทย์สามารถพิจารณาให้วัคซีนชนิดนี้ตามวิจารณญานได้
หลังจากเรารู้จักชนิดวัคซีนแล้ว สิ่งที่เจ้าของสามารถช่วยให้คุณหมอเลือกใช้วัคซีนได้ง่ายขึ้นและเหมาะสมกับสุนัขและแมวของเราที่สุดคือ การให้ประวัติการเลี้ยงดูอย่างละเอียด รวมถึงสภาพแวดล้อมและการใช้ชีวิตของพวกเค้า เช่น เลี้ยงรวมกันหลายตัว แถวบ้านมีแมวจรจัดเยอะ พาออกไปวิ่งนอกบ้านเป็นประจำ หรือการเลี้ยงปล่อย เป็นต้น
ตารางวัคซีนที่ได้รับการแนะนำจาก สมาคมสัตวแพทย์ผู้ประกอบการบำบัดโรคสัตว์เล็กโลก (Vaccination Guidelines Group, World Small Animal Veterinary Association, VGG-WSAVA)
ตารางวัคซีนสำหรับแมว
ตารางวัคซีนสำหรับสุนัข
เมื่อทราบรายละเอียดการทำวัคซีนแล้ว อย่าลืมพาน้องหมาและน้องแมว ไปทำวัคซีนและกระตุ้นซ้ำในทุกๆปีนะ แต่อย่างไรก็ตามการให้วัคซีนในสุนัขและแมวแต่ละตัว สามารถเปลี่ยนแปลงได้ตามคำเหมาะสม ตามคำแนะนำของสัตวแพทย์
ที่สำคัญการทำวัคซีนเป็นการทำให้น้องมีภูมิคุ้มกันต่อโรคที่อันตรายถึงชีวิต คือ หากน้องหมาหรือน้องแมวมีการติดเชื้อจะช่วยให้อาการของโรคไม่รุนแรงหรือไม่แสดงอาการป่วย ดังนั้น เจ้าของเองสามารถช่วยให้การทำวัคซีนดีขึ้นด้วยการให้น้องอยู่ในสภาพแวดล้อมที่สะอาดเพื่อลดความเสี่ยงในการได้รับเชื้อโรคต่าง ๆ ร่วมกับการได้รับอาหารที่มีสารต้านอนุมูลอิสระและวิตามินที่ช่วยกระตุ้นภูมิคุ้มกัน เช่น วิตามิน เอ วิตามินซี วิตามินอี ทอรีน และลูทีน รวมถึงเบต้า-กลูแคน ที่มีงานวิจัยในการกระตุ้นภูมิคุ้มกันจากการทำวัคซีน เป็นต้น
Reference
Day, M.J., Horzinek, M.C., Schultz, R.D. and Squires, R.A., 2016. WSAVA Guidelines for the vaccination of dogs and cats. Journal of Small Animal Practice, 57(1), pp.E1-E45.
ขอขอบคุณข้อมูลจาก https://www.facebook.com/RoyalCaninThailand/
ขอขอบคุณข้อมูลจาก https://www.facebook.com/HealthyPetZociety/